काठमाडौँ । नेपालमा पछिल्लो समय ‘क्लबहाउस एप’ निकै चर्चामा आएको छ । सार्वजनिक भएको १४ महिना भइसकेपनि दुई हप्ता अघि क्लबहाउसको एन्ड्रोइड संस्करण सार्वजनिक भएसँगै यो चर्चामा आएको हो ।

यद्यपी क्लबहाउस एप गत वर्ष २०२० को अप्रिल महिनामै सार्वजनिक भएको थियो । यसलाई अल्फा एक्सप्लोरेसन कम्पनीका दुई डेभलपर पल डेभिसन र रोहन सेठले बनाएका हुन् । तर गएको फेब्रवरीमा एलन मस्कले क्लबसहाउसमा होस्ट भइरहेको एउटा रुममा सहभागिता जनाएर पाँच हजारभन्दा धेरै श्रोताहरुलाई प्रत्यक्ष सम्वोधन गरिसकेपछि क्लबहाउस विश्वभर चर्चित बनेको हो ।

क्लबहाउस वास्तावमा एउटा अडियोमा आधारित च्याटिङ प्लेटफर्मको साझा चौतारी हो । यो एक कुनै पनि विषयवस्तुमा छलफलका लागि निकै उपयोगि मानियएको छ । क्बलहाउसभित्र धेरैवटा क्लब तथा रुमहरु हुन्छन् जहाँ कुनै पनि निर्दिष्ट विषयमा मानिसहरु कुराकानी गरिरहेका हुन्छन् । क्लबहाउस प्रयोग गर्ने व्यक्तिले आफूलाई मन परेको कुनै पनि रुममा बिना कसैको अनुमति बिनै छिरेर कुराकानी सुन्न सक्छन् । यसबाहेक आफूलाई कुनै विचार वा भनाई राख्नु पर्ने अवस्थामा हात उठाउने आईकन थिचेर माथि रहेको स्पिकर प्यानलमा गइ आफ्नो विचार पनि राख्न सक्छन् । आफ्ना भनाईहरु राखिसकेको खण्डमा पुन तल अडियन्समा फर्किएर निस्क्रियरुपमा सुनेर बस्न सकिन्छ ।

यदि रुममा भइरहेको कुराहरु मन नपरेको खण्डमा ‘लिभ क्वाइटली’ मा ट्याप गरी चुपचाप रुम छोडेर निस्कन सकिन्छ । बाहिर आइसकेपछि अन्य रुमहरु पनि सञ्चालन भइरहेको प्रयोगकर्ते देख्न सक्छन् आफूलाई मन परेको रुममा पहिले जसरी नै एकाएक छिरेर सुनेर त्यसैगरी निस्कन सकिन्छ ।

यसमा आफ्नो देशभित्रको अर्थात आफुले व्यक्तिगत रुपमा चिनेको व्यत्ति विशेष समूहमात्रै नभई देशभन्दा बाहिरका मानिसहरुले सञ्चालन गरिरहेको रुममा समेत पसेर सुन्ने तथा कुरा राख्न सकिन्छ । यसबाहेक आफैले कुनै रुम सुरु गरी त्यसमा अरुलाई इन्भिटेसन पठाएर सामुहिक छलफल पनि चलाउन पनि मिल्छ ।

तर यदि कोही व्यक्ति क्लबहाउसलाई पहिलोपटक प्रयोग गर्दैछ भने उसले साइनअपको प्रक्रियामा आफ्नो रुची र विज्ञताको क्षेत्रहरुलाई चयन गर्नुपर्छ जसको लागि चयन गर्ने विकल्पको सुविधा समेत प्रारम्भिक चरणमा क्लबहाउस आफैले उपलब्ध गराएको छ । यसो गर्दा क्लबहाउसको एल्गोरिदमले प्रयोगकर्तालाई उसको रुची र विज्ञतासँग सम्बन्धित होस्ट भइरहेका रुमहरु सिफारिस गर्दछ ।

साथै क्लबहाउसमा प्रयोगकर्ताले एकअर्कालाई फल्लो तथा फल्लोब्याक गर्ने सुविधा पनि हुन्छ । आफूलाई मन परेको तथा समान रुची भएका मानिसहरुलाई फल्लो तथा फल्लोब्याक गर्नसकिन्छ । यसरी फल्लो गरिएका मानिसहरु कुनै रुममा प्रवेश गरेका छन् भने त्यसको नोटिफिकेसन पनि पाउन सकिन्छ । साथै आफू छिरेको कुनै रुममा आफ्ना फल्लोअर्सलाई पिन गरी बोलाउन सक्ने व्यवस्था समेत रहेको हुन्छ । साथीहरुलाई रुम तथा क्लबहाउसमा बोलाउन इन्भिटेसनको प्रचलन रहेको कारण यसलाई इन्भिटेसन अन्ली एप समेत भन्ने गरिन्छ ।

क्लबहाउसको यूजर इन्टरफेस पनि एकदमै सरल र स्पष्ट नै पाईएको छ । यसमा माथिल्लो बायाँ कुनामा सर्च बटन छ जहाँ व्यक्ति तथा क्लब खोज्न सकिन्छ । यस्तै अर्को इन्भिटेसनको बक्स हुन्छ त्यहाँ गएर आफ्नो कन्ट्याक्ट लिस्टमा भएका मानिसहरुलाई क्लबहाउसमा जोडिन इन्भिटेसन पठाउन सकिन्छ । त्यसपछि रहेको क्यालेण्डर आइनभित्र तपाईंले विभिन्न रुमहरुको समयतालिका देखिने छ । यस्तै अर्को नोटिफिकेसन आइन र दायाँ कुनामा आफ्नो प्रोफाइल आइन हुन्छ । कुनै पनि क्लबहाउसको रुममा कोको सहभागी छन् भन्ने कुरा बाहिरबाटै पनि हेर्न सकिन्छ । यसमा एउटा रुममा एकपटकमा हजार भन्दा धेरै व्यक्तिहरु अटाउन सक्छन् ।

यद्यपी यसमा फेसबुक, ट्वीटर, इन्स्टा, भिडियो कन्फ्रेन्सिङ एपमा जस्तो टेक्सटिङ तथा भिडियोको सुविधा छैन । यसमा रहेको अडियो फिचर एकदमै क्लियर र क्रिप्स छ । पूर्णतह अडियोमा आधारित भएको कारण एपलाई मिनिमाइज गर्दा पनि मज्जाले चल्दछ । यसैले अन्य काममा लाग्दै तपाईंले क्लबहाउसमा सहभागिता जनाउन सक्नुहुन्छ ।

हाल क्लबहाउसमा शेयर बजार, राजनीति, समाज, संगित, बजेट, आधात्म, समसामयिक विषय, व्यवसाय लगायत विभिन्न विषयमा रुम छलफल भइरहेका देखिन्छन् । यी कुनै पनि रुममा प्रवेश गरेर तपाँईले सुन्न सकिने छ ।

क्लबहाउस एप आईओएस र एन्ड्रोइड दुबै प्लेटफर्ममा उपलब्ध छ । यद्यपी यो वेब एप्लिकेसन भर्सनमा भने हालसम्म उपलब्ध छैन । आईओएसमा सबै र एन्ड्रोइडमा ४.४ र त्यसभन्दा माथिका भर्सन रहेको जुनसुकै डिभाइसमा यो प्रयोग गर्न सकिन्छ ।

अहिलेका अधिकांश सामाजिक सञ्जालहरुले मानिसहरुको समयलाई धेरैभन्दा धेरै खपत गरिदिने र खराब लत बसाइदिइरहेको अवस्थामा क्लब हाउस एकदमै नविन अवधारणा बोकेर आएको छ । अन्य सञ्जालमा सबै काम छाडेर आफूलाई पूर्णरुपमा होमाउनु पर्छ भने यसमा कानले मात्र सुनेर आफूलाई अन्य कुरामा पनि संलग्न गराउन सकिन्छ ।

आफूलाई मन पर्ने र अर्थपूर्ण लाग्ने सामाग्रीमा मात्र आफूलाई केन्द्रित गराउने विकल्प पनि क्लबहाउसले प्रदान गरेको छ जहाँ तपाईंको विचार र जिज्ञासानहरु रियल टाइममा सम्बोधन भइरहेका हुन्छन् ।

विश्व डिजिटल रुपान्तरणमा गइरहँदा सामाजिकरणको अभ्यासलाई निरन्तरता दिन सोसल एपहरुले विशेष भूमिका खेलिरहेका हुन्छन् । जसमा परम्परागत सोसल मिडियाका कमजोरीहरुलाई सम्बोधन गर्दै क्लब हाउसले आफूलाई यो युगको अब्बल प्लेटफर्ममा स्थापित गराइरहेको छ ।

२०७८ जेठ २१ गते प्रकाशित